Üniversitelerdeki personel; akademik ve idari personel olarak iki ana kategoride değerlendirilmektedir.

İdari personel olarak nitelendirilen “Memurlar”, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun hükümlerine tabi olarak çalışmalarına karşılık üniversitelerin kendilerine özgü yapısı sebebiyle diğer memurların yararlandığı bazı haklardan mahrum kalmaktadırlar. Bu mağduriyetlerin başında ise yer değiştirme ve tayin işlemleri gelmektedir.

Üniversitelerimiz birbirinden bağımsız kurumlar gibi değerlendirildiğinden bu kurumlarda görev yapmakta olan idari personelin sağlık durum, eş durumu vb özür durumlarına bağlı yer değişikliği işlemleri yapılamamaktadır. Yer değiştirme işlemleri sadece kurumlar arası nakil yoluyla gerçekleştirilmektedir. Ancak nakil işlemlerinde de personel öncelikle kendisine yer değişikliği talep edecek kurum aramak zorunda kalmaktadır. Bu kurumu bulduğu taktirde ise kendi üniversitesinden “muvafakat” alma mecburiyeti bulunmaktadır. Muvafakat işlemlerinin rektörlüklerin keyfi ve sınırsız takdirine bırakılması ise uygulamada mağduriyetlere yol açmaktadır. Boş kadro olmadığı gerekçesiyle muvafakat talepleri çoğu kez reddedilmekte ve bunlarlarla ilgili açılan davaların çoğu da yargıdan dönmektedir.

Üniversitelerde çalışan idari personelin, özür durumuna bağlı olarak dahi yer değiştirme yapmalarına imkan tanıyan somut kriterlerin bulunmaması aile bütünlüğünün parçalanmasına, sağlıklı yaşama hakkının ihlaline ve personelin çalışma performans ve kalitesinin düşmesine sebep olmaktadır.

Bu bağlamda; Türk Eğitim-Sen olarak üniversitelerde idari personel olarak çalışan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunnuna tabi Memurların yer değiştirme ve tayin işlemlerinin yapılacak yasal düzenlemeler ile somut kriterlere bağlanması açık kadro olması şartının aranmamaını da içerecek şekilde gerekli düzenlemelerin yapılması, böylelikle üniversiteler arası nakil taleplerinde muvafakat verilmemesi nedeniyle yaşanan mağduriyetlerin önlenmesi hususunda YÖK’e yazı yazılmıştır.

Birçok mağduriyete neden olan bu sorun ayrıca Türk Eğitim-Sen tarafından şu an görüşmeleri devam eden Toplu Sözleşme masasına da taşınmıştır. YÖK ve Bağlı Kuruluşlarda Çalışan Personelin Sorunları içinde 44. Madde olarak yer alan bu talep “Üniversitelerde görev yapan idari personellere, üniversiteler arasında nakil ve becayiş (Karşılıklı yer değiştirme) yapabilme hakkı tanınmalıdır” başlığını taşımaktadır.

Toplu Sözleşme masasına taşınan sözkonusu talebin gerekçeleri ve yapılması istenen düzenlemelerin ayrıntıları şöyledir: “Üniversitelerde çalışan memurlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tâbi olarak çalışan kamu personelleridir. Ancak üniversitelerin kendilerine özgü hususiyetleri nedeni ile memurlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre kendileriyle eş değer memurların yararlandığı haklardan mahrum kalmaktadır.

Bu hak mahrumiyetlerinin başında yer değiştirme, tayin ve nakil iş ve işlemleri gelmektedir. Her bir üniversitenin merkez ve taşra teşkilat olmadığından yani sadece bulundukları illerde bağlı birimlerinin bulunması sebebi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi olarak çalışan hiçbir memurun “özür durumu, sağlık durumu, eş durumu v.s.” sebepler ile yer değiştirme ve tayin işlemleri yapılamamaktadır. Bu tür kurumlar için çalışan personellerin yer değiştirmelerine imkân sağlayan tek hukuki düzenleme “kurumlar arası nakil” olarak görülmektedir. Fakat nakil işlemlerinde de personel öncelikle kendisini talep edecek kurum aramak zorunda kalmaktadır. Nakil olmak isteyen bir memur bir kurum bulduğu taktirde de kendi üniversitesinden “muvafakat” almak mecburiyetindedir. Ancak bu muvafakat her zaman verilmediğinden birçok memur mağdur olmaktadır.

Bu durum çalışan personellerin; özür durumu, sağlık durumu, eş durumu v.b. nedenler ile dahi yer değiştirme yapamamaları neticesinde aile bütünlüğünün parçalanmasına, var olan sağlık sorunlarının düzenli tedavi imkânı olmadığı için daha da artmasına ve ilerlemesine, personelin çalışma performans ve kalitesinde düşüşe, yer değiştirme talebi olan ve muvafakat için kurumu ile sorun yaşayan personele yapılan keyfi uygulamalar ile psikolojik baskı oluşmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle, üniversitelerde görev yapan personelin 3 yıl görev yapmak kaydıyla diğer üniversitelere geçebilmesi isteğe bağlı ve özürleri varsa bu özürlerine binaen diğer üniversitelere geçişine imkân sağlayacak şekilde YÖK koordinatörlüğünde bir yönetmelik çıkarılmalı ve yine üniversitelerde görev yapan personelin karşılıklı yer değiştirme (becayiş) hakkı da bu yönetmelikte düzenlenmelidir”.

Umut edilir ki, büyük mağduriyetlere sebep olan ve kangrene dönüşen üniversite idari personelinin tayin ve nakil sorunu bu sefer çözülmüş olur.