SAYIŞTAY’A GÖRE İBB, İSKİ VE İETT’DE USULSÜZLÜK VE YOLSUZLUK BÜYÜK BOYUTLARDA!

Değerli Basın Mensupları,

Sayıştay’ın 2017 denetim raporları başta İBB, İSKİ ve İETT olmak üzere AKP’li belediyelerin israf, usulsüzlük ve yolsuzluklarını açıkça ortaya koyuyor.
Sayıştay incelemesi sonucunda İBB, İSKİ ve İETT’de saptanan usulsüzlüklerin açıklanan tutarı 753 milyon TL’yi buluyor. Asgari ücretten hesapladığımızda, bu parayla bir yıl boyunca 30 bin işsiz gencimiz istihdam edilebilirdi.
Sayıştay, bunların dışında rakamsal tutarı raporlarda ifade edilmeyen ama milyonlarca TL olduğu tahmin edilen daha bir çok yolsuzluk ve usulsüzlüğü kayda geçirmiş durumda.
Sayıştay’ın detaylı bulguları AKP’nin yönetiminde İstanbul’da kamu kaynaklarının nasıl yağmalandığını ve İstanbul’un ehil olmayan ellerde yönetilemez hale geldiğini gözler önüne seriyor.
Sayıştay’ın bu ciddi iddialarının soruşturulması amacıyla Savcılığa suç duyurusunda bulunmak üzere burada toplandık.
Birazdan İBB Meclis üyelerimiz adına hazırlanan suç duyurusu dilekçeleri savcılığa verilecek. İnanıyoruz ki Sayıştay’ın onurlu üyelerinin saptamaları hak ettiği gibi kamu davasına dönüşecek, kağıt üzerinde kalmayacaktır. Aksini düşünmek istemiyoruz, çünkü bu çok ciddi iddiaların soruşturulmaması adalete olan güveni daha da düşürecektir.

Değerli basın mensupları,

Sayıştay’ın bulgularına birkaç örnek vermek istiyorum.
1. Taşınmaz Kayıtları Tutulmamaktadır
İBB ve bağlı kuruluşları, kendilerine ait taşınmazların muhasebe kayıtlarını ve envanterini doğru dürüst tutamamaktadır. Taşınmazlarının listesine hakim olamamak açık bir yönetim zafiyetidir.
2. İhale Kanununa Aykırı İşlem Yapılmaktadır
Pek çok ihalede yaklaşık maliyetler olması gerekenin üstünde hesaplanmış, kamu zarara uğratılmıştır.
İhale kapsamında değerlendirilemeyecek işler de bir iş kalemi olarak tanımlanmıştır. Örneğin, personel taşıma işinde, bu işle ilgisi olmayan bir konu, şehir içi ve şehirlerarası kültürel ve sosyal görevlerde 900.000 km yol kat edecek araç ve/veya araçların kiralanması da iş kalemlerinden birisi olarak eklenmiştir.
Bağımsız ihale edilmesi gereken bazı yapım işleri başka bir iş yapan yüklenicilere iş artışı yapılmak suretiyle yaptırılmaktadır. Örneğin; Kapalı Çarşı’nın içme suyu hatlarının yenileme işleri İstanbul’un Asya bölgesinde bir kısım işlerin yükleniciliğini yapan bir firmaya, atık su ve yağmur suyu hatlarının yenilenmesi ve bakımı işleri ise Avrupa yakasında bir kısım işlerin yükleniciliğini yapmakta olan başka bir firmaya yaptırılmıştır.
3. İhale İle Yapılması Gereken İşlerde Ecrimisil ve Kiralama Yöntemi Kullanılmaktadır
İBB’ye ait 2378 adet taşınmaz kanuna aykırı olarak işgal eden kişilerce kullanılmakta; üstelik kiralar da toplanmamaktadır. 2017 yılında yaklaşık 208 milyon TL’lik ecrimisil alacağının sadece 44 milyon TL’si tahsil edilmiş, 164 milyon TL’si ise tahsil edilmemiştir.

Yine otobüs duraklarındaki reklam üniteleri, ilgili ihalenin süresi 30.08.2017 tarihinde dolmasına rağmen yeni bir ihale yapılmayarak süresi dolan şirket tarafından ecrimisil karşılığı kullanılmaktadır.
Ana arterlerdeki LED ekranlar da mahkeme kararlarıyla da teyit edildiği gibi ihale yapılması gerekirken 2012 yılından bu yana ecrimisil yoluyla kullandırılmaktadır.
Tarihi mirasımız olan Yerebatan Sarnıcı bile ihale mevzuatına aykırı olarak kiralanmıştır.
4. Dokuz Adet Zincir Markete Haksız Kaynak Aktarılmaktadır
2017 yılında İstanbulkart yoluyla sosyal yardım alan aile sayısı 140 bin 179’dur. Bu ailelerin İstanbulkart’larına 75 TL ila 225 TL arasında para yüklenmektedir. 2017 yılında yaklaşık 147,5 milyon TL katkı sağlanmıştır.
Ancak aileler bu kartları sadece anlaşmalı 9 adet zincir markette kullanabilmektedir. Bu zincir marketler İBB’ye herhangi bir bedel ödememekte ve herhangi bir fiyat indirimi de uygulamamaktadır. Bu açıkça belli firmalara haksız kaynak aktarımıdır.
5. Ruhsatlandırma Yapılmamaktadır
İspark tarafından işletilen 225 otoparkın sadece 52 tanesi ruhsatlı, diğerleri ruhsatsız çalışmaktadır. İspark dışındaki 719 adet otoparkın daha ruhsatsız olduğu tespit edilmiştir.
Bayrampaşa Otogarı’nda da 868 işyerinden sadece 300 tanesi ruhsatlı, 578 işyeri ise ruhsatsızdır.
Ruhsat bile veremeyen İBB’nin yönetilemediği açıktır.
6. İştirak Kâr Payları İBB’ye Verilmemektedir
KİPTAŞ’ın 2016 yılı faaliyeti nedeniyle İBB’ye aktarması gereken net kâr payı ve temettü yaklaşık 219 milyon TL iken 2017 yılı sonuna gelindiğinde bu para aktarılmamış, geçen süre için herhangi bir faiz de öngörülmemiştir.
Aktarılmayan önceki yılların kârıyla birlikte yaklaşık 266,5 milyon TL hala tahsil edilmemiştir. Dolayısıyla aslında KİPTAŞ’a faizsiz kredi kullandırılmıştır.
7. Özel Elektrik Dağıtım Şirketlerine Yasalara Aykırı İmtiyazlar Sağlamaktadır
İBB, İSKİ ve İETT’nin çok sayıdaki taşınmazı birer özel şirket olan elektrik dağıtım şirketlerine bedelsiz tahsis edilmiştir.

Örneğin, İETT mülkiyetinde bulunan ve kayıtlı değeri yaklaşık 157 milyon TL olan toplam 20 bin 728 metreka taşınmaz bu şirketlerin fiili kullanımındadır ve bunlar için İETT’ye herhangi bir ödeme yapılmamaktadır.
Ayrıca İSKİ’ye ait Kağıthane, İkitelli ve Taşoluk içme suyu arıtma tesislerinde kullanılan elektrik, düşük tutarlı olan “sanayi” tarifesi yerine daha yüksek tutarlı olan “ticarethane” tarifesi üzerinden faturalandırılmış, özel elektrik dağıtım şirketlerine 2017’de fazladan 5 milyon TL ödenerek kamu zarara uğratılmıştır.
Ayrıca 2017 yılında İSKİ’nin özel elektrik dağıtım şirketlerine aslında ödemekle yükümlü olmadığı yaklaşık 2,5 milyon TL tutarında Elektrik ve Havagazı Vergisi ödediği, yani haksız kaynak aktardığı tespit edilmiştir.
8. Su Fiyatları Doğru Tespit Edilmemektedir
İSKİ su fiyatlandırmasına ait tarifeleri gerçekçi ve şeffaf bir biçimde tespit etmemektedir.
Tarife içinde yer alması gereken tutarlar bakım bedeli adı altında tekrar tahsil edilmekte, kaçak su kullanımı da tarife içine sokularak, kaçak kullanılan su bedelleri kurallara uyan abonelerden alınmaktadır.
Böylece vatandaşa su pahalı verilmektedir.
9. İSKİ Kaynakları Açıkça Yağmalanmaktadır
Yandaş vakıf ve derneklere indirimli ve ücretsiz su verilmektedir.
Yurtdışı gezilerde bol keseden haksız harcırahlar ödenmiştir.
Araçlarda takip sistemi yoktur; yakıt tüketimi had safhadadır. Birçok binek ve hafif ticari aracın yakıt tüketimi 100 km’de 4-5 litre olması gerekirken, İSKİ kayıtlarında 20 litre civarındadır. Hatta 100 km’de 63 litre yakıt tüketen bir araç bile kayıtlardadır.
Listelerde bulunmayan araçlar da yakıtlarını İSKİ üzerinden almaktadır.
Yine ayrıca bir bankadan piyasa değeri 900 bin TL lüks araç temin edildiği görülmektedir.
10. Sayıştay İlamları Tahsil Edilmemektedir
İBB’de ve İSKİ’de Sayıştay’ın kesinleşmiş ilamlarının ilgililerden tahsil edilmesi gerekirken, bu tahsilatlar yapılmamakta, açıkça suç işlenmektedir.
11. Liyakat Bozulmakta, Çalışanlara Haksızlık Yapılmaktadır
Belediye şirketlerinin yönetim kurullarında mevzuattaki şartları taşımayan kişiler görevlendirilmektedir.
İSKİ’de yasa gereği görevde yükselme ve unvan değişikliğine tabi kadrolara sınavsız doğrudan atama yapılmakta; yandaşlara haksız kadrolar verilmektedir.
İETT’de dolu bulunan daire başkanlığı kadrolarına da mevzuata aykırı atamalar yapılmaktadır.
İSKİ’de görev yapan kadrolu işçilerin ücretli yıllık izinleri düzenli olarak kullandırılmamaktadır. İSKİ işçi ve memurları başka kurum ve belediyelerde uzun süreli görevlendirilmektedir.
İSKİ’de birçok yapım işi ihalesinde iş sağlığı ve güvenliğine dair görevlendirmeler ya geç yapılmakta veya hiç yapılmamaktadır. İstanbul’daki iş cinayetlerinin nedenleri burada açıkça ortaya çıkmaktadır.
İETT şoförleri yasal çalışma saatlerinin çok üzerinde çalıştırılmakta; bu da yaralanmalı, hatta ölümlü kazalara yol açmaktadır.
12. Sadece İBB Değil AKP’li İlçe Belediyeleri de Yolsuzluk Batağındadır
Örneğin, Arnavutköy Belediyesi’nde Anneler Günü, Öğretmenler Günü, Toplu Nikah Töreni, hatta Camiler Haftası ile ilgili etkinlikler ve bazı gezi organizasyonları ya hiç yapılmamış ya da eksik yapılmış olmasına rağmen bu işleri alan firmalara eksiksiz para ödenmiştir.

Değerli Basın Mensupları,

Bütün bu bulgular ve daha fazlası devletin bir kurumu olan Sayıştay’ın raporlarında yer alıyor.
Aslında buna benzer Sayıştay raporları geçmiş yıllarda da gündeme geliyordu. Ancak görülüyor ki AKP’nin yönettiği belediyelerde hiçbir olumlu adım atılmıyor, yolsuzluğun dozu her geçen gün artıyor.
Kendi taşınmazlarının sayısını ve akıbetini bilemeyen, yaklaşık maliyeti doğru hesaplayamayan, ihaleleri şişirerek kamuyu zarara uğratan, kira alacaklarını takip ve tahsil edemeyen, kamu kaynaklarını yandaş şirket ve vakıflara peşkeş çeken AKP zihniyetinin artık İstanbul’u yönetemediği açıktır.
Bu kadar israfa, bu kadar yolsuzluğa, bu kadar hırsızlığa artık kimsenin tahammül edecek takati kalmamıştır.
CHP’li meclis üyelerimiz yıllardır AKP’nin yolsuzluklarına karşı belediye Meclis’lerinde ve mahkemelerde mücadele etmektedir. Sayıştay’ın bu raporları haklılığımızı bir kez daha ortaya koymuştur.
İnanıyoruz ki Sayıştay’ın onurlu üyelerinin hazırladığı bu raporlar kağıt üzerinde kalmayacak, olması gerektiği gibi İBB yöneticileri hakkında kamu davası açılacaktır.
CHP olarak kesinlikle bu davanın peşini bırakmayacağız. Sorumlular yargı önünde hesap verene dek mücadelemizi sürdüreceğiz. Amacımız İstanbul’da yaşayan herkesin hakkını korumaktır.
Sadece bu Sayıştay raporlarında açıklanan tutarı 753 milyon TL’yi bulan, rakama dökülmeyen hususlar da eklendiğinde bunun çok üstünde olduğu görülen tüm bu yolsuzluk ve vurgun, aslında bu kentin bütün insanları için, özellikle de yoksul vatandaşlarımız için kullanılması gereken kaynakların bir avuç yandaşın haksız zenginleşmesine sebep olmaktadır.
Düşünün ki sadece bu kaynakla bir yıl içinde asgari ücretle 30 bin işsiz insanımız istihdam edilebilirdi. İşte İstanbul’a ve İstanbullulara ihanet tam da budur!
31 Mart 2019’da halkımızın desteğiyle İstanbul’da yerel yönetimlere geldiğimizde hem bu haksız uygulamaların sorumlularını yargı önüne taşıyacak hem de adaletli ve şeffaf bir yönetim sistemi kuracağız. Böylece bu kentin zenginliklerinin ayrımsız tüm yurttaşlarımıza adaletli bir şekilde dağıtılmasını sağlayacağız. Bir avuç yandaşın değil, herkesin mutlu olduğu bir İstanbul’u halkımızla birlikte kuracağız.
Bu duygularla basın açıklamamıza katıldığınız için teşekkür ederiz.

Dr. Canan Kaftancıoğlu
CHP İstanbul İl Başkanı