Hava kirliliği, sigara kullanımı, fiziksel aktivite azlığı ve düzensiz yaşam kronik akciğer hastalıklarının son yıllarda sık görülmesine neden oluyor. Astım, bronşit, KOAH gibi ciddi hastalıkların önlenmesi için hayat tarzı değişiklikleri büyük önem taşıyor. Memorial Dicle Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Levent Akyıldız, kronik akciğer hastalıklarına karşı alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi

Kronik hastalıkların çok önemli bir bölümünü akciğer hastalıkları oluşturur. Solunum sistemi hastalıkları Türkiye’de en sık görülen 3. ölüm nedenidir. Kronik akciğer hastalıkları başlığı altında KOAH, astım, akciğer katılaşması, uyku-apne hastalığı, bronşektazi sayılabilir. Yapılan araştırmalarda hava kirliliği, sigara kullanım yaşının düşmesi gibi etkenler ile kronik akciğer hastalıklarının giderek arttığını ortaya koymaktadır.

Ülkemizde 3 milyon KOAH hastası var
KOAH, 40 yaşın üstü insanlarda yaklaşık %15 oranında görülür. Günümüzde tüm dünyada 3. ölüm nedeni haline gelen KOAH, tüm ölümlerin de %5,5’inden sorumludur. Genel olarak tüm yaş grupları dikkate alındığında ülkemizde sıklığı %4,2’dir ve yaklaşık 3 milyon KOAH hastası olduğu tahmin edilmektedir. Şiddetli öksürük, balgam, nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilen KOAH hastalığının kesin bir tedavi yöntemi yoktur ancak şikayetler kontrol altında tutulabilir. Öncelikle hastalığın erken dönemde yakalanması oldukça önemlidir. Sonrasında ise sigaranın bırakılması, hava kirliliği ve kötü çalışma koşullarından uzaklaşılması, hafif tempoda spora başlanılması ve doktor kontrolünün aksatılmaması KOAH hastalığının kontrol altında tutulması sağlayabilir.

Astım hayat boyu özen istiyor
Gelişmiş toplumlarda artık astım vakalarının görülme sıklığı artmaktadır. Hava kirliliği, doğal gıdalardan uzaklaşıp katkı maddesi bulunan gıdalarla beslenilmesi, insanların daha çok kapalı alanları kullanması, steril olmayan bir yaşam sürülmesi gibi etkenler astımın daha geniş alanlara yayılmasına neden olmaktadır. Çocuk yaş grubunda %8, erişkin yaş grubunda ise yaklaşık olarak %4 oranında görülmektedir. Buna göre ülkemizdeki astım hastası sayısının yaklaşık 3,5 milyon olduğu söylenebilir. Astım, doğru tedavi ve düzenli takip ile kontrol altına alınabilmekte, bu sayede hasta sorunsuz bir şekilde yaşamını sürdürebilmektedir.

Bilinmeyen tehlike akciğer sertleşmesi
Akciğerin hava yollarını etkileyen hastalıklar olarak bilinen astım ve KOAH, hava kesecikleri bölgesi hastalıklarından daha çok bilinmektedir. Akciğerin katılaşması veya sertleşmesi durumu da hava kesecikleri bölgesini etkileyen bir hastalıktır. Özellikle saman yığınları ile uğraşan çiftçilerde görülür. Bu saman yığınlarının yağmur alması ve üzerlerinin örtülmesi ile saman küflenir, daha sonra da bu küf çiftçiler tarafından solunur ve böylelikle hastalık oluşmaya başlar. Ancak akciğer katılaşmasına sebep olan 100 kadar hastalığın mevcut olduğu da bilinmektedir. Bunların toplamının görülme sıklığı yaklaşık 1000’de 1’dir. Yani her yıl ülkemizde 70 bin kişinin akciğer katılaşması sorununa yakalandığı söylenebilir.

Bronşektazi hastalarında yüksek ateş, halsizlik, üşüme görülebilir
Bronşektazi, bronşların doğuştan ya da sonradan geri dönüşümsüz şekilde genişlemesidir. Bronş genişlemesine, çeşitli biçimlerde ve bronş ağacında değişik yaygınlıkta rastlanabilir. İltihaplanma ilerlediğinde ilk kez iltihaba bağlı yüksek ateş, halsizlik, üşüme gibi belirtilerle fark edilebilir. Bronşektazi konusunda tüm dünyada sınırlı veriler mevcuttur ancak sık görülen akciğer hastalıklarından biridir. Yaklaşık % 1 oranında olduğu tahmin edildiğinde, bu ülkemiz için 700 bin hastaya karşılık gelmektedir.

Uyku apne yaşam kalitesini düşürüyor
Uyku apne hastalığı oldukça yayın görülür. Uyku sırasındaki solunum duraklamalarından kaynaklanan ve uyku düzeninin bozulmasına sebep olan bu hastalık, hastanın yaşam kalitesini fazlasıyla düşürür. Ülkemizde uyku apne hastalığının %3 oranında görüldüğü düşünüldüğünde bu rakam yaklaşık 2 milyon hastaya denk geliyor.