4 Eylül Sivas Kongresi’nin 94. yılı nedeniyle Kartal Hasan Ali Yücel Kültür Merkezi’nde panel düzenlendi.

Kartal Belediye Başkanı Op. Dr. Altınok Öz’ün de katıldığı panelde konuşmacı olarak yer alan Maltepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölüm Başkanı ve Atatürk Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Orhan Çekiç, Sivas Kongresi’nin hangi şartla oluştuğunu çarpıcı bir şekilde anlattı.
4 Eylül Sivas Kongresi’nin 94. yılı nedeniyle Kartal Hasan Ali Yücel Kültür Merkezi’nde düzenlenen panele Maltepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölüm Başkanı ve Atatürk Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Orhan Çekiç konuşmacı olarak katıldı.

Doç. Dr. Orhan Çekiç, Sivas Kongresi’ne hangi aşamalar geçilerek gelindiğini, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Sivas Kongresi’ni hangi aşamalardan geçerek nasıl gerçekleştirdiğini anlattı. Çekiç  “ Temsil Heyeti’nin Tüm Anadolu’yu Sivas’tan kontrol etmesi ve yönetmesi, son derece güç oluyordu. Özellikle o yıllardaki iletişim olanaklarının yetersizliği bu güçlüğü daha da arttırıyordu. Oysa özellikle Batı Anadolu ile çok daha yakından ilgilenmek gerekiyordu. Meclis İstanbul’da toplanacaktı ve Sivas İstanbul’a çok uzaktı. İstanbul’dan çekilen uzun telgrafları önce Ankara alıyor, önemli yerlerini özetliyor ve o şekilde Sivas’a bildiriyordu. Mektuplar bile Ankara’da açılıp okunduktan sonra, aynı şekilde özetlenerek Sivas’a telgraf olarak gönderiliyordu.  Aracı olmadan İstanbul ve Batı Anadolu ile haberleşmek mümkün değildi. Demiryolu Ankara’ya kadar geliyor, doğuya henüz uzanmıyordu. Merkezler arası gidip gelmek için en çabuk araç, at veya atlı araba idi. Temsil Heyeti’nin elinde, uzun yollara dayanabileceği kuşkulu, üç eski otomobil vardı. Benzin yok denecek kadar kıttı. Bu şartlar altında Sivas’ta oturup telgraf telleri ile büyük bir hareketi idare etmek imkanı kalmıyordu. Gerçi Samsun’dan itibaren eldeki tek olanak olan telgraf telleri çok mahir kullanılarak tüm ülkede işgalleri protesto mitingleri düzenlenmesi sağlamış, Kuvayi Milliye ruhunun canlanmasına ve örgütlenmelere yol açmıştı ama artık eyleme geçme zamanı yaklaşıyor ve olaylara anında müdahale etmenin kaçınılmaz olduğu bir sürece yaklaşılıyordu.
Batıya taşınılmalıydı ama nereye? Önce Konya veya Eskişehir düşünülmüştü. Konya’nın iç politik ve stratejik koşulları o günler için uygun görülmeyince bu kez Eskişehir üzeride durulmuş, ne var ki o sırada işgal kuvvetlerinin tutumu ve Yunanlıların Ege’deki ilerlemeleri yüzünden ‘Eskişehir kritik hale düşebilir’ kaygısıyla bundan vazgeçilmişti. Bu esnada 20. Kolordu, daha önce Eskişehir’de işgalcilere ve bu  kuvvetlere dayanan İstanbul Hükümeti işgalcileri ile çetin bir mücadeleye girişmişti ve bu karşıtlık da sürüyordu. Eskişehir’in  merkez olarak seçilmesi düşüncesi, bu nedenle bırakıldı.
Geriye, demiryolu ile batıya bağlı tek Anadolu şehri olan Ankara kalıyordu. Ankara o esnada bir şehirden ziyade nüfusu 20.000 dolayında bir Anadolu kasabası konumundaydı. Ancak Ankara, 20. Kolordu’nun Merkezi olarak daha ilk günden itibaren Anadolu Direnme Hareketi’nin üslerinden biriydi ve Komutan Ali Fuat Paşa, Ankara halkı ile kaynaşmış, büyük ölçüde milli kuvvetler toplamaya başlamıştı”dedi.
“Sivas Kongresi Mali Açıdan  Çok Zor Koşullarda Oluştu”
Sivas Kongresi’ne mali açıdan zorluklar içerisinde gelindiğini belirten Doç Dr. Orhan Çekiç, “Temsil Heyeti’nin gideceği merkez olarak Ankara seçilmişti. Ankara’ya gidilecekti ama nasıl? Sivas Kongresi mali açıdan son derece zor koşullarda cereyan etmişti. Gerçi delegeler, geldikleri yerlerin Reddi İlhak Cemiyetleri  veya Müdafaai Hukuk Cemiyetleri’nden kısmen yolluklarını almışlardı ama kısa bir süre sonra kimsede para kalmamıştı. Masraf olmasın diye delegeler evlerde kalıyordu. Sivas Müdafaai Hukuk Cemiyeti üyesi Şekeroğlu İsmail Efendi, 23 delegeyi tam 32 gün süre ile evinde ağırlamıştı. İşte bu şartlar altında Ankara’ya hareket tarihi, 18 Aralık 1919 Perşembe günü olarak seçilmişti. Hareket için hazırlıklar başlamıştı. Ellerinde, üstü açık, karoseri patlak 3 adet eski otomobil vardı ama lastikler ve benzin için gereken para yoktu. Ayrıca heyetin yolculuk için de paraya ihtiyacı vardı. Bunun tek yolu, Osmanlı Bankası’nın Sivas Şubesinden kredi almaktı. Banka Müdürü Oskar Schimit, Mazhar Müfit Kansu’yu Edirne’deki Mutasarrıflığı zamanından tanımakta idi. Bu bankadan kredi alınabilecekti ama Mustafa Kemal’in kuşkuları vardı. ’Bu para zorla alındı’ şeklinde yalan propagandalar olabileceğinden çekinmekte idi. Çünkü İstanbul Hükümeti, onlar için bu tür yalan ve iftiraları etrafa yaymaktaydı. Ama sonunda Mustafa Kemal de çaresiz kalır ve kredi alınmasını kabul eder. Bu kez de müdür hastadır ve bankaya gelememektedir. Oysa hareket günü yaklaşmıştır. Mustafa Kemal Paşa, elde mevcut tüm para ile yol için kumanya alınmasını emreder. Hüsrev Gerede, bu para ile ancak 20 yumurta, 1 okka peynir ve 10 ekmek alabilir. Araba için 2 çift iç lastik, 2 çift dış lastik ile 6 teneke benzin, Sivas’taki Amerikan Lisesinden temin edilir. Hareket edileceği gün, hareket saatinden 1 saat önce yani saat 08.00 de Banka Müdürü Mösyö Schimit  hasta haliyle bankaya gelir. Mazhar Müfit Kansu’nun, müstafi Bitlis Valisi olarak düzenleyip imzaladığı bir senedi, Bedri Bey de tüccar diye kefil olarak imzalar ve böylece 1000 lira kredi alınabilir. İşte Temsil Heyeti bu para ile yola çıkar. Öndeki arabada Hareket Müdürü olarak Hüsrev Gerede, Mazhar Müfit Kansu, Yüzbaşı Bedri ve Hakkı Behiç Bey’ler bulunmaktadır. Mustafa Kemal ikinci otomobilde, diğer kurul üyeleri de üçüncü arabadadırlar ve konvoy, Sivaslıların coşkun tezahüratı arasında saat 09.00’da karargah olarak kullanılan Mekteb-i Sultani önünden hareket etmiştir. Sivas Kongresi’nin en önemli ilkelerinden biri, Milli iradeyi hakim kılmaktır. Milli irade, 1000 yıldır bu topraklarda yaşayan insanların bağımsız ve hür iradesidir. Sivas Kongresi ruhuna sahip olduğumuz sürece, istiklal mücadelelerini başlatan şehitlerimizin ruhu şad olacaktır” dedi.
Kartal Belediye Başkanı Op. Dr. Altınok Öz, eşi Feray Öz, Kartal Belediyesi Başkan Yardımcıları Fügen Mavi, Gülseren Böyüktaş, Turgut Mermertaş, Ali Rıza İkisivri, Kartal Belediyesi Eski Başkanı Ali Duranoğlu, Kartal Kent Konseyi Başkanı İbrahim Yazıcı, Sivas Dernekler Federasyonu Genel Başkanı Zeki Bulut, Sivaslı Sanatçılar Kültür Derneği Genel Başkanı Ünal Taşlık, Sivas Eski Milletvekili Mehmet Işık, Yazar Mehmet Dağıstanlı ve Kartallıların katıldığı panelin sonunda Kartal Belediye Başkanı Op. Dr. Altınok Öz ve Sivas Dernekler Federasyonu Genel Başkanı Zeki Bulut, Maltepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölüm Başkanı ve Atatürk Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Orhan Çekiç’e Kartal plaketi takdim ettiler.
“Atatürk’ü Ne Kalbimizden Sileriz Ne de Resmini Duvardan İndiririz”
Törenin ardından konuşan Kartal Belediye Başkanı Op. Dr. Altınok Öz, Doç. Dr. Orhan Çekiç’e Sivas Kongresi’nin önemini anlattığı için teşekkür ederek Avrupa Komisyonu Eski Başkan Yardımcısı Günter Verheugen’ın Gazi Mustafa Kemal Atatürk ile ilgili sözünü hatırlatarak “Doç. Dr. Orhan Çekiç, bizlere Sivas Kongresi’nin önemini ve gelişen olayları en güzel ve doğru şekilde anlattı. Kendisine Kartallılar adına teşekkür ediyorum. Avrupa Komisyonu Eski Başkan Yardımcısı Günter Verheugen’ın 1996 yılında söylediği ‘Türkiye ne zaman duvardan Atatürk’ün resmini indirirse o gün Avrupa Birliğine girer’ sözünü unutmayalım. Biz Avrupa Birliği’ne girmek istemiyoruz. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün resmini ne duvardan indiririz ne de kalbimizden sileriz. Biz Avrupa Birliği’ne girmek istemiyoruz” dedi.